Ssh, Linux sistemlere uzaktan bağlantı yapılmasına olanak sağlayan bir servistir. Bu servisin portu varsayılan olarak 22’dir. Güvenlik için bu portu değiştirmek gerekmektedir. Bu yazıda bu işlemi Ubuntu işletim sisteminde nasıl yapacağımızı anlatacağım.
1-) İlk olarak sistemimize root hesabımızla bağlantı yapıyoruz.
2-) Aşağıdaki komutu uygulayıp sistemimizde bulunan sshd_config dosyasını açıyoruz;
sudo nano /etc/ssh/sshd_config
3-) Açılan dosyanın içinde #22 değerini buluyoruz ve başındaki # işareti kaldırıyoruz. Daha sonra 22 değerini istediğimiz numara ile değiştiriyoruz (örnek: 2298). Yaptığımız değişikliği kaydetmek için ctrl + x tuşlarına birlikte basıyoruz ve daha sonra y tuşuna basıp enter yapıyoruz.
4-) Son olarak yaptığımız değişikliğin aktif olması için aşağıdaki komutu uyguluyoruz;
sudo systemctl restart ssh
Evet artık sunucumuza ssh bağlantısı yapmak istediğimizde 2298 portunu kullanmamız gerekecektir.
Linux işletim sistemlerine hakim olabilmemiz için bu işletim sistemlerinin yönetiminde kullanılan temel komutları iyi bir şekilde öğrenmemiz gerekmektedir. Bende bu doğrultuda sizler için faydalı olabilecek bir kaynak hazırladım. Aşağıdaki link üzerinden hazırladığım e-kitabı indirerek Linux İşletim sistemlerinde kullanılan temel komutları detaylı olarak öğrenebilirsiniz;
Linux işletim sisteminde çalıştırılan bir komutun süresini görebilmemiz mümkündür. Bu işlem için çalıştırmak istediğimiz komutun önüne “Time” komutunu eklememiz yeterli olacaktır. Bu komutun kullanımını aşağıdaki örnekleri inceleyerek öğrenebilirsiniz;
Örnek1
time ls -l
Örnek2
time mkdir deneme
Örnek3
wget https://dosyaindirmelinki.com
Özellikle dosya indirme işlemlerimizde indirme süresini öğrenmek için bu komutu kullanabiliriz. Linux komutlarını öğrenmeye devam edeceğiz. Bizi takip etmeye devam edin.
Linux sistemimizi dhcp sunucu olarak yapılandırarak network yapımızda bulunan client cihazlara ip dağıtımı yapabilmemiz mümkündür. Bu işlem için uygulamamız gereken adımları bu yazıda detaylı olarak anlatacağım.
Not: İşlemler Ubuntu işletim sistemi üzerinde yapılmıştır.
1-) İlk olarak su root komutunu uyguluyorum. Bu işlemden sonra root şifresi istenecektir. Şifreyi girip enter yaptığımda root yetkisine sahip olacağım.
su root
2-) Sunucu üzerine dhcp servisin kurmak için aşağıdaki komutu uyguluyorum;
sudo apt-get install isc-dhcp-server
Bu komutu uyguladıktan sonra kurulumun onaylanması istenecektir. E tuşuna basıp enter yapıyorum. Eğer işletim sisteminiz İngilizce ise onaylama işlemi için Y tuşuna basıp enter yapmanız gerekecektir.
3-) Kurulumu yaptıktan sonra ağ kartımın ismini öğrenmem gerekmektedir. Bunun için ifconfig komutunu uyguluyorum;
ifconfig
Çıktıda ağ kartımın isminin enp0s3 olduğunu görüyorum.
4-) Nano editörü ile etc/default klasörünün içince yer alan isc-dhcp-server dosyasını açıyorum;
nano etc/default/isc-dhcp-server
5-) Açılan sayfada INTERFACESv4=”” yazan yerin tırnaklarının arasına 3.adımda öğrendiğim ağ kartımın ismini yazıyorum.
INTERFACESv4="enp0s3"
Dosyayı kaydetmek için CTRL + X tuşlarına birlikte basıyorum ve Y tuşuna basıp enter yapıyorum.
6-) Şimdi sıra ip dağıtma ile ilgili ayarları yapmaya geldi. Bu işlem için ilk olarak etc/dhcp klasörünün içinde yer alan dhcpd.conf dosyasını nano editörü ile açıyorum;
nano /etc/dhcp/dhcpd.conf
7-) Açılan sayfanın en altına aşağıdaki değerleri giriyorum;
Dosyayı kaydetmek için CTRL + X tuşlarına birlikte basıyorum ve Y tuşuna basıp enter yapıyorum. Burada 192.168.1.70-75 arasında ip dağıtılması için tanım yaptım. Ayrıca default gateway olarak 192.168.1.1, dns adresi olarak da 8.8.8.8 adresinin dağıtılmasını sağladım.
😎 Son olarak dhcp servisini resetlemek için aşağıdaki komutu uyguluyorum;
sudo /etc/init.d/isc-dhcp-server restart
9-) Bu dhcp sunucu ile aynı ortamda yer alan Windows 10 bilgisayarıma gidiyorum ve bu cihazımın ip adresini ipconfig komutu ile kontrol ediyorum.
Evet görüldüğü gibi bilgisayarım 192.168.1.70 ip adresini aldı. Yaptığım işlemler doğru olarak uygulandı ve sistemim istediğim gibi çalışıyor.
Bu yazıda Linux üzerine dhcp server rolünün nasıl kurulacağını anlattım. Takıldığınız yer olursa yorum bölümünden yazabilirsiniz. Kısa sürede dönüş yapacağım.
Bu yazıda Linux’ta Samba yazılımını kullanarak dosya paylaşımının nasıl yapılacağını anlatacağım. Şimdi bu işlemin adımlarını öğrenelim.
Not: Samba ile yaptığımız paylaşıma Linux ve Windows client üzerinden erişebilmemiz mümkündür. Makalenin son bölümünde paylaşıma erişmeyi Windows 10 makine üzerinden deneyeceğiz.
Samba kurulumu yapacağımız sunucunun bilgileri aşağıdaki gibidir;
İşletim sistemi: Ubuntu Desktop IP Adres: 192.168.1.100
Samba kurulum ve dosya paylaşma adımları şu şekildedir;
1-) Yapacağımız işlem için root olmamız gerekmektedir. Bu nedenden dolayı ilk olarak su root komutunu giriyoruz ve enter yapıyoruz. Daha sonra root şifresini giriyoruz. Sistemi güncellemek için sudo apt-get update komutunu uyguluyoruz.
su root
sudo apt-get install
2-) Bu aşamada samba kurulumunu yapacağız. Bu işlem için apt-get install samba komutunu uyguluyoruz. Bizden kurulumun onaylanması istenecektir. Y tuşuna basıp enter yaparak kurulumu onaylıyoruz.
apt-get install samba
3-) Şimdi sıra paylaşım yapmak istediğimiz klasörü oluşturmaya geldi. Bu işlem için aşağıdaki komutları sırasıyla uyguluyoruz;
cd /home/onur/Masaüstü/
mkdir ortak
ls
chmod 777 ortak
ls -l
Burada masaüstü dizinine içine girip ortak adında bir dizin oluşturmuş olduk. Son olarak bu dizinin yetkilerini 777 olarak belirledik. Bu komutların tamamını daha önce anlattım. Bu makaleleri inceleyebilirsiniz.
4-) Şimdi sıra ortak isimli bu klasörü paylaşmaya geldi. Bu işlem için ilk olarak /etc/samba dizininde bulunan smb.conf dosyasını nano komutu ile açıyoruz;
nano /etc/samba/smb.conf
5-) Dosyanın altına aşağıdaki değerleri ekliyoruz ve dosyayı kaydetmek için ilk olarak CTRL + X tuşlarına birlikte basıyoruz ve daha sonra Y tuşuna basıp enter yapıyoruz.
[ortak]
comment = ortak
path = /home/onur/Masaüstü/ortak
browseable=yes
read only = no
guest ok = yes
create mask =0777
writable = yes
directory mask = 0777
6-) Şimdi paylaşıma aynı network üzerinde bulunan Windows 10 bilgisayar üzerinden erişmeyi deneyelim. Bu işlem için ilk olarak Windows + R tuşlarına birlikte basarak Çalıştır ekranını açıyoruz. Açılan kutucuğa samba ile dosya paylaşımı yaptığımız sunucunun ip adresini aşağıdaki gibi yazıyoruz ve enter yapıyoruz;
\\192.168.1.100\
7-) Paylaştırdığımız ortak isimli klasör burada gözüküyor.
😎 Bu klasörün içine girip dosya ve klasör oluşturmayı denediğimizde işlemin başarılı olarak gerçekleştiğini göreceğiz.
9-) Linux tarafında klasörü kontrol ettiğimizde klasör ve dosyaların burada da oluştuğunu göreceğiz.
İlerleyen zamanlarda bu işlemi daha detaylı olarak anlatacağım. Şimdilik hoşçakalın.
