Kategori arşivi: Linux

Linux CP Komutu

Bilgisayarımızda veya sunucumuzda dosya kopyalama işlemini çok sık olarak yapmaktayız. Linux’ta dosya kopyalamak için cp komutunu kullanmamız gerekmektedir. Bu bölümde bu komutun kullanımını örnekler ile açıklayacağız;

Komutun kullanımı;
cp dizin/dosya kopyalanacak_dizin

Örnek;
cp ders/notlar.txt yedek

Yukarıda yazdığım örnekte ders klasörünün içinde yer alan notlar.txt dosyasını yedek klasörünün içine kopyalamış oldum. Eğer olmayan bir klasörün içine kopyalama işlemini yapmaya çalışırsak karşımıza hata mesajı çıkacaktır. Bu komut sistem yönetimi için çok sık kullanılan komutların başında yer almaktadır. Bu komutun mantığını öğrenmek çok önemlidir.

cp komutun alabileceği parametreler şu şekildedir;
PARAMETRE AMACI
-f
Hedef bölgede kopyalanacak olan dosya bulunuyorsa orada var olan dosyaları hiçbir uyarı göstermeden siler ve diğer dosyaları kopyalar.
-i Etkileşimli mod ile dosya kopyalama yapar (Hedef bölgede aynı dosya veya klasör bulunuyorsa kopyalama işlemini yapayım mı diye soru sorar.)
-r Dizin (klasör) kopyalama işlemi bu parametre kullanılarak yapılmalıdır.
-v Kopyalama işlemi ile ilgili daha detaylı çıktı üretmeye yarar
-p Dosya ve klasörlerin izinleri ve sahip ayarları ile birlikte kopyalamaya yaramaktadır.
-u Kaynak dosya hedef dosyadan daha yeni ise veya karşı tarafta kaynak dosya bulunmuyorsa kopyalama işlemini yapar.
-d Dosyanın aslı değil de linkinin kopyalanması sağlanır. Yani dosyanın kısayol şeklinde kopyalanması sağlanır. Dosya silindiğinde link üzerinden dosya erişimi de olmayacaktır.
-l Kaynak dosya ile hedef dosya arasında link oluşturur. Eğer daha sonra kaynak dosyasında bir değişiklik yapılırsa hedef dosyanın içeriği de otomatik olarak değişecektir.
-s Dosyanın sembolik linkini kopyalar.

Linux rm Komutu

Linux işletim sitemlerinde dosya silmek için rm komutu kullanılmaktadır. Bu komut ile boş veya içinde bilgi olan dosyaları silmemiz mümkündür.
Not= rm komutu ile silinen dosyaları geri getirmek mümkün değildir. Bu nedenden dolayı işe yaramayan dosyalarınızı bu komutla silmelisiniz.

Komutun kullanımı;
rm silinecek_dosya

Örnek1;
rm index.html

Yukarıda yazdığımız komut ile bulunduğumuz dizinin içinde yer alan index.html isimli dosyayı silmek için ilk adımı atmış olduk. Bu komutu uyguladığımızda bizden bu dosyanın silinmesinin onaylanması istenecektir. Y tuşuna basıp enter yaptığımızda index.html isimli dosyamız silinmiş olunacaktır. Eğer dosyayı silmek istemiyorsak Y tuşu yerine N tuşuna basıp enter yapmamız yeterli olacaktır.

Örnek2;
find . -type f -name "index.php" -exec rm -f {} \;
Bu örnekte ise sistemimde yer alan index.php isimli bütün dosyalarımı silmiş olacağız.

Örnek3;
rm *
Bütün dosyaları silmek için yukarıdaki örnekteki gibi bir komut kullanabiliriz.

Örnek4;
rm t*
Bulunduğumuz dizinde dosya isimleri T harfi ile başlayan tüm dosyaları silmek için yukarıdaki komutu kullanabilirsiniz.

rm komutunun alabileceği parametreler şu şekildedir;

-f Dosyaları hiçbir soru sormadan siler.
-i Dosyaları silmeden önce uyarı sorusu karşımıza çıkartır (Dosyaları sileyim mi silmeyeyim mi diye).
-v İşlem ile ilgili ayrıntılı bilgiyi ekranda gösterir.

Linux pr Komutu

Bir dosyayı sayfalar halinde görüntülemek istiyorsak pr komutunu kullanmamız gerekmektedir. Özellikle yazıcıdan çıktı almamız gereken durumlarda faydalı olacak bir komuttur. Bu komutun aldı bazı parametreler şu şekildedir;

-d Sayfaların tarihlerini ekranda gösterir.
-n İlk satırdan başlamak üzere sayfanın satır sayılarını gösterir.

Komutun Kullanımı;
pr dosya_ismi

Örnek;
pr notlar.txt

Yukarıdaki örnekte bulunduğumuz dizinde yer alan notlar.txt dosyasını sayfa sayfa ekranda yazdırmış olduk.

Örnek2;
pr –n notlar.txt

Yukarıdaki örnekte ise notlar.txt dosyasını hem sayfa sayfa olarak hem de satır sayılarıyla birlikte ekran yazdırmış olduk

Linux Dosya İçinde Kelime Arama

Nano komutu ile açtığımız bir dosya içinde kelime veya kelime grubu araması yapmamız mümkündür. Bu işlemi yapmak için ilk olarak klavyemizden CTRL + W tuşlarına birlikte basmamız gerekmektedir. Bu işlemden sonra search (arama) bölümü açılacaktır. Bu bölüme artmak istediğimiz kelime veya kelime grubunu yazıp enter tuşuna bastığımızda arama işlemi başlamış olacaktır ve arattırdığımız kelime sayfamızda bulunuyorsa seçili bir şekilde karşımızı gelecektir. Sayfalarımızın içinde değiştirmek istediğimiz kelimeleri bu şekilde arayabiliriz.

Linux Nano Komutu Kullanımı

Bir önceki yazıda dosya oluşturmak için kullanılan komutu öğrenmiştik. Bu yazıda ise daha önce oluşturulmuş olan bir dosyayı açmak için yazmamız gereken komutu öğreneceğiz. Bu işlem için Linux’ta nano komutu kullanılmaktadır. Nano bir metin düzenleme editörüdür. Şimdi aşağıdaki örneklerle bu komutun kullanımını öğrenelim;
Nano komutu kullandığımızda hata alıyorsak bu editör sistemimizde kurulu değil demektir. Bu durumda sistemimize göre aşağıdaki komutlardan birini uygulayarak nano editörünün kurulumunu yapabiliriz.
Centos için;
yum install nano

Debian ve Ubuntu için;
sudo apt-get install nano

Komutun Kullanımı;
nano açılacak_dosya_ismi

Örnek1;
nano index.html

Bu komut ile bulunduğumuz klasör içinde yer alan index.html isimli dosyayı açmış olduk. Nano komutu ile herhangi bir dosyayı açtığımızda yukarıdaki resimdeki gibi bir ekran karşımıza gelecektir. Bu ekran dosyamızın açık durumudur. Bu bölüme yazmak istediğimiz yazıları yazdıktan sonra sayfamızı kaydetmek için CTRL + X tuşlarına birlikte basmamız gerekmektedir. Bu işlemden sonra bizden sayfamızın kaydedilip kaydedilmeyeceği sorulacaktır. Y tuşuna basıp enter yaptığımızda dosyamıza yazdığımız yazılar kaydedilecektir. N tuşuna basıp enter yaptığımızda ise yazılarımız kaydedilmeyecektir. Y harfi yes, N harfi ise no anlamındadır.

Örnek2;
nano deneme/ders/index.php

Yukarıdaki komut ile deneme/ders klasörünün içinde yer alan index.php isimli dosyamızı açmış olacağız.
Not; Nano komut ile açmak istediğimiz dosya sistemimizde yoksa dosya oluşturulup boş bir şekilde açılacaktır.
Nano editörünü kullanarak bir dosya içeriğinde değişiklik yapmak istediğimizde aşağıdaki kısayolları kullanmamız işimizi kolaylaştıracaktır;

Kısayol Açıklama
CTRL + A Bulunduğumuz satırın başına getirir.
CTRL + E Bulunduğumuz satırın sonuna getirir.
CTRL + V Sayfayı aşağıya kaydırır.
CTRL + Y Sayfayı yukarıya kaydırır.
CTRL + G Nano editörünün kullanımı ile ilgili yardım penceresini açar.
CTRL + O Dosya kaydetmek için kullanılmaktadır. Bu kısayol dosyayı kaydederken dosya ismini de girebileceğimiz alanı karşımıza getirir.
CTRL + W Dosya içinde arama yapmak için kullanılır. Son arama yaptığımız kelime veya kelime grubu ile arama yapmak için ALT + W kısa yolunu kullanabiliriz.
CTRL + K Üzerinde durduğumuz satırı keser.
CTRL + U Kestiğimiz satırı yapıştırır.
CTRL + J Seçili paragrafı iki yana yaslar.
CTRL + – Belirlediğimiz satır ve sutun numarasına gitmemize olanak sağlar.

Linux Dosya Oluşturma

Linux işletim sistemlerinde dosya oluşturmak için touch komutu kullanılmaktadır. Bu komut ile istediğimiz klasör içinde istediğimiz dosya türlerini oluşturabilmemiz mümkün olmaktadır.

Parametreler
-t yılaygunsaatdakika Dosyayı zaman damgası ile oluşturmak için kullanılır.
-m Bir dosyanın zaman damgasını güncellemek için kullanılır.

Komutun Kullanımı;
touch dosya_ismi

Örnek1;
touch index.html

Yukarıdaki komutu uyguladığımızda bulunduğumuz klasör içinde index.html isimli bir dosya oluşturmuş olacağız. Touch komutu ile bu şekilde istediğimiz türde dosyaları oluşturmamız mümkündür.

Örnek2;
touch deneme/ders/index.php

Yukarıda yazdığımız örnekte ise deneme klasörünün içinde yer alan ders klasörünün içine index.php isimli bir dosya oluşturmuş olduk. Konumunu bildiğimiz klasörlerin içine bu şekilde yeni dosyalar oluşturmamız mümkündür. Bu örnekteki gibi dosya oluşturmak istediğimizde hata alıyorsak klasör konumunda yanlışlık yapmışız demektir. Eğer herhangi bir hata mesajı almıyorsak dosya oluşturma işlemimiz başarılı bir şekilde gerçekleşmiştir.

Örnek3;
touch dosya1.txt dosya2.txt dosya3.txt

Birden fazla dosya oluşturmak istediğimizde touch komutunu bu şekilde kullanabiliriz. Burada touch komutunu bir kere kullanarak 3 adet dosya oluşturuş olduk.

Örnek4;
touch –t 202001010000 deneme.txt

Linux’ta touch komutu ile bir dosya oluştururken dosyanın oluşturulma tarihini –t parametresini kullanarak belirleyebiliriz. Örnek komutumuzda deneme.txt dosyasını 01/01/2020 tarihinde, saat 00:00’da oluşturulduğunu tanımlamış olduk. Bu dosyayı bulunduğumuz zaman ile güncellemek istediğimizde ise touch komutu ile birlikte –m parametresini kullanmamız gerekmektedir. Şimdi bir önceki örneğimizde oluşturduğumuz deneme.txt dosyasını bulunduğumuz zaman ile damgalayalım;

touch –m deneme.txt

Bu işlemden sonra ls –l komutunu uyguladığımızda dosyamızın zaman damgasının güncellendiğini göreceğiz.