Linux işletim sistemlerinde dizin (klasör) ya da dosya isimlendirme yaparken bazı kurallara çok dikkat etmemiz gerekmektedir. Bu kurallar şu şekildedir; • Linux işletim sistemlerinde bir dosyaya veya dizine en fazla 256 karakter uzunlukta isim verebiliriz. Bu değeri geçmemiz mümkün değildir. • İsimlendirme yaparken tire (-), alt tire (_) gibi karakterleri kullanmamızın herhangi bir sakıncası yoktur. • Dosya veya klasöre isim verirken Linux kabuğu için özel anlamları olan *, boşluk, ? gibi karakterleri kullanmamamız gerekmektedir. • Bu işletim sistemini web sunucu olarak kullanıyorsak web sitemize ait dosyalara isim verirken Türkçe karakterler kullanmamamız gerekmektedir. Aksi durumda web sayfamız istemci tarafından görüntülenmeyecektir. Linux işletim sistemlerinde dosya veya dizin (klasör) isimlendirmesi yaparken bu kurallara çok dikkat etmemiz gerekmektedir. Aksi durumda sorunlar yaşamamız kaçınılmazdır.
Linux’ta geçici dosyalar, sistemde oluşturulan kullanıcılara ait dosyalar, sistem yapılandırma dosyaları belirli dizinlerde yer almaktadır. Bu bölümde Linux dosya sistemi hakkında detaylı bir şekilde bilgi alabileceksiniz. Linux sistemlerin dosya yapısı genel olarak şu şekildedir;
/etc Sistem yapılandırma dosyaları bu dizin altında bulunmaktadır. Bu dizinin içinde çalıştırılabilir dosyaların bulunmaması gerekmektedir. Bu dizin altında bulunan bazı önemli dosyalar ve bu dosyaların işlevleri şu şekildedir;
skel Burada yer alan dosyalar kullanıcı hesabı oluşturulduğunda kullanıcının ev dizinine otomatik olarak kopyalanmaktadır.
Passwd Sistemimizde yer alan kullanıcıların hesap bilgilerinin (Kullanıcı ismi ve şifre vb) tutulduğu dosyalar yer almaktadır.
Fstab Linux’ta açılış esnasında işlenecek dosyalar burada yer almaktadır.
Group Kullanıcıların yer aldığı gruplar ile ilgili bilgilerin tutulduğu dosyalar bulunmaktadır.
Motd Sistemde yer alan herhangi bir kullanıcı sisteme giriş yaptıktan sonra ekranda gösterilmesi istenen mesaj burada tutulmaktadır.
Profile Kullanıcı sisteme girdiği zaman çalıştırılan dosyalar yer almaktadır.
Shells Sistemde kullanılabilecek kabuk isimleri yer almaktadır.
Login.access Sisteme yapılan girişlerin kullanıcı bazında sınırları ile ilgili ayarların yer aldığı dosyalar tutulmaktadır
/bin Sistemin açılışı ve kontrolü için gerekli olan komutların yer aldığı dosyalar /bin dizininde tutulmaktadır.
/dev Linux çekirdeğinde desteklenen her türlü aygıta ait dosyalar bu dizinde yer almaktadır. Aygıt kurulumlarında gerekli dosyalar bu dizine yerleştirilmektedir.
/home Sistemde bulunan kullanıcılara ait dosyalar bu dizinde yer almaktadır. Linux işletim sistemlerinde oluşturulan her kullanıcı için home dizinin içinde kullanıcıya ait bir dizin otomatik oluşmaktadır. Örnek olarak sistemimizde Onur adında bir kullanıcı oluşturduğumuzda bu kullanıcıya ait dosyalar home/onur dizinin içinde yer alacaktır.
/lib Kütüphane dosyaları bu klasör içinde tutulmaktadır.
/mnt Geçici olarak mount edilen dosya sistemleri bu dizin içinde tutulmaktadır.
/proc Sistem bilgilerinin yer aldığı dosyalar /proc dizini içinde tutulmaktadır. Örnek olarak sistemimizde yer alan işlemci ile ilgili bilgi almak istediğimizde bu dizinin içinde yer alan cpuinfo dosyasını okumamız gerekmektedir. Bu dizin altında bulunan bazı önemli dosyalar ve bu dosyaların işlevleri şu şekildedir;
Devices Linux işletim sistemi çekirdeğinde desteği bulunan aygıt sürücü bilgileri burada yer almaktadır.
Dma Hangi dma kanallarının kullanıldığını belirtir.
Filesystems Linux işletim sistemi çekirdeğinde desteği bulunan dosya sistemleri ile ilgili bilgilerin yer aldığı dosyalar bulunmaktadır.
Kcore Sistem hafızasının görüntüsü ile ilgili bilgilerin yer aldığı dosyalar bulunmaktadır.
/root Sistem yetkilisinin ev dizinidir. Güvenlik için root kullanıcısı dışında hiçbir kullanıcıya erişim izni verilmemelidir.
/tmp Geçici dosyaların tutulduğu dizindir. Bu dizinde yer alan dosyalar uzun süre silinmediğinde diskte fazla yer kaplayabilmektedir. Belirli aralıklarda içinin silinmesi önerilmektedir.
/usr Önemli sistem dosyalarının bazıları /usr dizinin içinde yer almaktadır. Bu dizin altında bulunan bazı önemli dosyalar ve bu dosyaların işlevleri şu şekildedir;
Lib Bazı kütüphaneler burada bulunmaktadır.
Man Man dosyaları yer almaktadır.
Src Bazı kaynak dosyaları ve Linux çekirdeğini oluşturan kodları içeren dizinler bulunmaktadır.
/var Sürekli olarak değişen sistem dosyaları bu dizin altında tutulmaktadır.
Linux işletim sistemlerini kullanmamızın birçok avantajı bulunmaktadır. Bu avantajlardan bazıları şu şekildedir; • Linux işletim sistemleri ücretsizdir. Bu işletim sistemlerini internet ortamından 32 ve 64 bit seçeneği ile ücretsiz olarak indirip bilgisayarımızda veya sunucumuzda kullanmamız mümkündür. • Hızlı olarak geliştirilen ve sürekli olarak güncellenen bir işletim sistemidir. İşletim sisteminde bulunan açıklar yazılımcılar tarafından çok kısa bir sürede kapatılmaktadır. • Linux işletim sistemleri birçok donanım ile uyumlu bir şekilde çalışmaktadır. • Linux işletim sistemlerini düşük donanım özelliklerini sahip bilgisayarlarımızda veya sunucularımızda sorunsuz bir şekilde kullanmamız mümkündür. • Linux işletim sistemleri bilgisayarımızın diskinde çok az yer kaplamaktadır. (Grafiksel arayüz kurulduğunda disk kullanımı artmaktadır). • Eski donanıma sahip bilgisayarlarımızda da bu işletim sistemini sorunsuz bir şekilde kullanmamız mümkündür. • Bu işletim sistemleri açık kaynak kodlu olduğundan dolayı üzerinde istediğimiz değişiklikleri yapabilmemiz mümkündür. • Linux işletim sistemlerine virüs bulaşma olasılığı düşüktür. Tabi bunun en büyük nedeni Linux işletim sistemlerinin Windows’a göre daha az kullanılmasıdır. Bu işletim sisteminin kullanımı yaygınlaştığında virüs bulaşma riski de artacağı bir gerçektir. • Linux işletim sistemleri donanım kaynaklarını (ram,cpu) çok daha az tüketmektedir.
Linux İşletim Sisteminin Dezavantajları; Linux işletim sistemlerinin avantajlarının yanında bazı dezavantajları da bulunmaktadır. Bu dezavantajlardan bazıları şunlardır; • Linux işletim sistemlerinin kullanımı zordur. Grafiksel arayüz kurulu olmayan Linux sistemleri yönetmek için Linux komutları iyi bilinmelidir. Ayrıca Linux yönetimi yapabilmemiz için bu işletim sistemlerinin dosya yapısına da hakim olmalıyız. • Linux işletim sistemleri internet ortamında serbest bir şekilde dağıtıldığı için birçok kişi tarafından güvenilir bir işletim sistemi olarak görülmemektedir. “Ücretsiz olduğundan dolayı güvenmem” düşüncesi birçok kişide bulunmaktadır. • Ticari olarak geliştirilen yazılımların çoğu bu işletim sistemleri üzerinde çalışmamaktadır. Ticari paket programları daha çok Windows İşletim sistemleri ile uyumlu olarak programlanmıştır. • Bilgisayarları daha çok oyun oynama amaçlı kullananlar için Linux kullanmak doğru olmayacaktır. Popüler birçok oyun Windows işletim sistemleriyle uyumlu olarak yazılmıştır. Ayrıca Windows işletim sistemleri ile uyumlu çalışan oyun seçeneği daha çoktur. Bu durum gün geçtikçe değişmektedir. • Windows tabanlı işletim sistemlerinin kullanımına alışanlar genel olarak Linux kullanmakta çok fazla zorlanmaktadır. Kullanım olarak Linux’un Windows işletim sistemleriyle benzer yanı fazla yoktur.
Ücretsiz bir şekilde dağıtımı yapılan, açık kaynak kodlu ve özgün bir şekilde geliştirilen işletim sistemi çekirdeğine Linux denmektedir. Linux işletim sistemlerinin geniş bir donanım desteğine sahip olması nedeniyle masaüstü ve dizüstü bilgisayarlarda, tabletlerde, telefonlarda, yeni nesil televizyonlarda ve birçok alanda uyum içinde kullanılması mümkün olmaktadır. Linux işletim sistemleri açık kaynak kodlu olması nedeniyle gelişime her zaman açıktır ve yazılımcılar tarafından istenilen değişikliğin yapılabilmesi mümkündür. Bu durum işletim sisteminin sürekli olarak gelişmesini sağlamaktadır.
Linux işletim sistemleri üzerine görsel bir ara yüz kurulmadığında bu işletim sistemlerinin komut ekranından yönetilmesi gerekmektedir. Bu tür kullanım için Linux’un dosya yapısı ve komutları iyi bilinmelidir. Kişisel kullanıcılar için Linux işletim sistemleri üzerine (gui) grafiksel arayüzün kurulumunun yapılması mümkündür. Ayrıca bu işletim sistemleri web sunucu olarak kullanıldığında yönetim için üzerine ücretli veya ücretsiz kurulabilecek birçok yönetim paneli bulunmaktadır. Bu işletim sistemleri üzerine gui (grafiksel arayüz) kurulu olsa bile uçbirim (komut ekranı) üzerinden Linux komutlarını kullanabiliriz. Zaten gui kurulmuş sistemlerde bile çoğu zaman bazı işlemler için komut kullanımına gerek duyulmaktadır
Active Directory sunucuda çalışan kritik servislerden bir tanesidir. Bu nedenden dolayı bu servisi veya bu servisin olduğu sunucuyu belirli aralıklar ile yedeklememiz önemlidir. Bu yazıda Windows Server işletim sistemi üzerinden Active Directory servisinin nasıl yedekleneceğini öğreneceğiz. Bu işlemin nasıl yapıldığını öğrenmek için aşağıdaki videoyu izleyebilirsiniz;
İşlem ile ilgili sorularınızı yorum bölümünden bize iletebilirsiniz.
Active Directory’de mevcut bir kullanıcı ile yetkilerinin (grup üyeliği ) ve ayarlarının birebir aynı olmasını istediğimiz bir kullanıcı eklemek istediğimizde bu işlemi kullanıcı kopyalayarak yapabiliriz. Bu işlemin nasıl yapıldığını aşağıdaki video üzerinden izleyebilirsiniz.
Konu ile ilgili sorularınızı yorum bölümünden bizlere iletebilirsiniz.
