Yazar arşivleri: onur

Linux Dosya Oluşturma

Bir Cevap Yazın

Linux işletim sistemlerinde dosya oluşturmak için touch komutu kullanılmaktadır. Bu komut ile istediğimiz klasör içinde istediğimiz dosya türlerini oluşturabilmemiz mümkün olmaktadır.

Parametreler
-t yılaygunsaatdakika Dosyayı zaman damgası ile oluşturmak için kullanılır.
-m Bir dosyanın zaman damgasını güncellemek için kullanılır.

Komutun Kullanımı;
touch dosya_ismi

Örnek1;
touch index.html

Yukarıdaki komutu uyguladığımızda bulunduğumuz klasör içinde index.html isimli bir dosya oluşturmuş olacağız. Touch komutu ile bu şekilde istediğimiz türde dosyaları oluşturmamız mümkündür.

Örnek2;
touch deneme/ders/index.php

Yukarıda yazdığımız örnekte ise deneme klasörünün içinde yer alan ders klasörünün içine index.php isimli bir dosya oluşturmuş olduk. Konumunu bildiğimiz klasörlerin içine bu şekilde yeni dosyalar oluşturmamız mümkündür. Bu örnekteki gibi dosya oluşturmak istediğimizde hata alıyorsak klasör konumunda yanlışlık yapmışız demektir. Eğer herhangi bir hata mesajı almıyorsak dosya oluşturma işlemimiz başarılı bir şekilde gerçekleşmiştir.

Örnek3;
touch dosya1.txt dosya2.txt dosya3.txt

Birden fazla dosya oluşturmak istediğimizde touch komutunu bu şekilde kullanabiliriz. Burada touch komutunu bir kere kullanarak 3 adet dosya oluşturuş olduk.

Örnek4;
touch –t 202001010000 deneme.txt

Linux’ta touch komutu ile bir dosya oluştururken dosyanın oluşturulma tarihini –t parametresini kullanarak belirleyebiliriz. Örnek komutumuzda deneme.txt dosyasını 01/01/2020 tarihinde, saat 00:00’da oluşturulduğunu tanımlamış olduk. Bu dosyayı bulunduğumuz zaman ile güncellemek istediğimizde ise touch komutu ile birlikte –m parametresini kullanmamız gerekmektedir. Şimdi bir önceki örneğimizde oluşturduğumuz deneme.txt dosyasını bulunduğumuz zaman ile damgalayalım;

touch –m deneme.txt

Bu işlemden sonra ls –l komutunu uyguladığımızda dosyamızın zaman damgasının güncellendiğini göreceğiz.

Linux Klasör Komutları

Bir Cevap Yazın

cd komutu
Linux’ta klasörlerin içine giriş yapmak için cd komutunu kullanmamız gerekmektedir. Bilindiği üzere Windows işletim sistemlerinde ve gui kurulmuş Linux sistemlerde bir klasörün içine giriş yapmak istediğimizde o klasöre farenin sol tuşu ile çift tıklamamız yeterli olmaktadır. Linux komut ekranından ise bu işlemi belirttiğimiz gibi cd komutu ile yapabilmekteyiz.

Komutun Kullanımı;
cd klasör_ismi

Örnek;
cd deneme

Yazdığımız bu komut ile sistemimizde bulunana deneme isimli klasörün içine girmiş olduk.

Örnek2;
cd deneme/ders

Bu komutla ise sistemimizde yer alan deneme isimli klasörün içinde yer alan ders klasörünün içine girmiş olduk. Konumunu bildiğimiz klasörlerin içine bu şekilde giriş yapmamız mümkündür. Eğer klasör konumunu yanlış yazdıysak karşımıza hata mesajı çıkacaktır. Klasörün içine başarılı bir şekilde giriş yaptıysak ekranın sol tarafında içinde bulunduğumuz klasörün ismi yazmış olacaktır.

cd .. komutu
Bulunduğumuz klasörün (dizin) içinden çıkmak için Linux komut ekranına cd .. komutunu yazmamız yeterlidir. Bu komutu uyguladığımızda bir önceki klasöre yani üst dizine geçiş yapmış oluruz.

Komutun Kullanımı;
cd ..

Örnek;
cd deneme/ders

Yukarıda örnekte ilk olarak cd komutu ile sistemimizde yer alan deneme/ders klasörünün içine girdik. Daha sonra cd .. komutunu kullanarak bir önceki klasörün içine yani deneme klasörünün içine dönmüş olduk.

cd – komutu
Bir sonraki klasöre tekrar gitmek için cd – komutunu kullanabiliriz. Cd.. komutu gibi kullanımı çok
kolaydır.

Komutun kullanımı
cd –

cd ~ Komutu
Kullanıcının ana dizine (home dizinine) geçmesi için Cd ~ komutu kullanılmaktadır. Direkt olarak ana dizine geçilmek istendiğinde bu komut kullanılmalıdır.

Komutun kullanımı;
cd ~
Not: Direkt olarak ana klasöre gitmek için sadece cd yazıp enter yapmamız yeterli olacaktır.

pwd komutu
İçinde bulunduğumuz klasörün tam yolunu ekranda göstermek istiyorsak pwd komutunu kullanmalıyız. Bu komutu yazıp enter tuşuna bastığımızda bulunduğumuz klasörün tam yolu karşımıza çıkmış olacaktır. Faydalı ve çok sık kullanılan komutlardan bir tanesidir.

Örnek;
pwd

Yukarıdaki örnekteki pwd komutunu uyguladıktan sonra bize bulunduğumuz klasörün tam yolu
ekranda gösterildi. Bulunduğumuz dizinin tam yolu /root/deneme olarak ekranda yazdı.

Linux İçi Boş Klasör Silme

Bir Cevap Yazın

Linux işletim sistemlerinde boş klasörleri (dizinleri) silmek için rmdir komutu kullanılmaktadır. Bu komut yanlışlıkla dolu klasörlerin silinmesini engellemek için oluşturulmuştur.
Not= İçinde herhangi bir dosya olan klasörü bu komut ile silmemiz mümkün değildir. Sadece boş olan klasörleri silmek için bu komutu kullanabiliriz. Dolu olan bir klasörü silmek için kullanılan komutu ilerleye bölümlerde öğreneceğiz.

Komutun Kullanımı;
rmdir klasör-ismi

Örnek1;
rmdir deneme

Yukarıda yazdığımız komut ile sistemimizde yer alan deneme isimli boş klasörü silmiş olduk. Dolu bir klasörü silmeye çalıştığımızda hata mesajı karşımıza çıkacaktır. Eğer herhangi bir hata mesajı almıyorsak sildiğimiz klasör boştur ve işlemimiz gerçekleşmiştir.

Örnek 2;
rmdir deneme/ders

Yukarıdaki komut ile deneme klasörünün içinde yer alan ve içi tamamen boş olan ders isimli klasörü silmiş olduk. Konumunu bildiğimiz boş klasörleri bu şekilde silebiliriz. Bu örnekte deneme isimli klasörü rmdir komutu ile silmeye çalışsaydık hata mesajı alacaktık. Bunun nedeni deneme isimli klasörün içinin dolu olmasıdır (deneme isimli klasör içinde ders klasörü bulunmaktadır).

Örnek3;
rmdir test1 test2 test3

Bu komut ile bulunduğumuz dizinde yer alan test1,test2 ve test3 isimli boş klasörleri silmiş olduk. Birden fazla boş klasörü bir komut ile bu şekilde silebiliriz.

Linux Klasör Oluşturma

Bir Cevap Yazın

Linux’ta boş klasör (dizin) oluşturmak için mkdir komutu kullanılmaktadır. Bu komut ile istediğimiz konumda boş klasörler (dizin) oluşturmamız mümkündür. Bu komut Windows işletim sistemlerinde de kullanılmaktadır. Linux işletim sistemlerinde kullanılan mkdir komutunun alabileceği parametreler şu şekildedir;

PARAMETRELER

-p Eğer belirtilen üst dizin yoksa bu dizinleri de oluşturur. Üst dizinler var ise herhangi bir hata mesajı göstermez.
-v Oluşturulan her dizini ekranda gösterir.
-m Oluşturulan dizinin erişim izinlerini belirtmek için kullanılır. Erişim izinleri sayısal olarak belirtilmelidir (chmod komutu ile. Bu komutun kullanımını ilerleyen bölümlerde detaylı bir şekilde öğreneceğiz).

Komutun Kullanımı;
mkdir klasör_adı
Örnek;
mkdir deneme
Yazdığımız bu komut ile bulunduğumuz klasör içinde deneme adında bir tane yeni boş klasör oluşturmuş olduk. Sistemimizde bulunan herhangi bir klasörün içine boş bir klasör oluşturmamızda mümkündür. Bu işlem için aşağıdaki örnekteki yapıda bir komut yazmamız yeterli olacaktır;
mkdir /deneme/ders
Yukarıda yazdığımız komut ile daha önce sistemimizde yer alan deneme isimli klasörümüzün içine ders adında bir tane boş yeni klasör oluşturmuş olduk.
Not= Sistemimizde olmayan bir klasörün içine mkdir komutu ile yeni bir klasör oluşturmak istediğimizde sistem bize hata mesajı verecektir. Eğer herhangi bir hata mesajı almıyorsak işlemimizi doğru yapmışız demektir.

Örnek2;
mkdir –p deneme/dersler/yedekler
Yukarıdaki örnekte deneme/dersler dizinleri sistemimizde varsa sadece yedekler dizini oluşturulmuş olacaktır. Eğer belirttiğimiz bu dizinler yoksa bütün dizinler yazdığımız şekilde oluşturulmuş olacaktır. –P parametresini mkdir komutu ile bu amaçla kullanılmaktadır.

Örnek3;
mkdir deneme1 deneme2
Yukarıdaki örnekte deneme1 ve deneme2 adında iki adet boş klasör oluşturmuş olduk. Bu şekilde birden fazla boş klasör oluşturabiliriz.

Not: İçinde bulunduğumuz klasörün içinde dosya veya klasör oluşturabilmemiz için o an sisteme bağlantı yaptığımız kullanıcının yazma yetkisinin olması gerekmektedir. Dosya ve klasör izinleri ile ilgili bilgiler ilerleyen bölümlerde verilecektir.
Örnek4;
mkdir m- 444 deneme
Yukarıdaki örnekte izni 444 olan bir klasör oluşturmuş olduk. Buradaki izin değerini (444) ilerleyen bölümlerde detaylı bir şekilde öğreneceğiz.

Linux Yardım Komutları

Bir Cevap Yazın

help komutu
Herhangi bir Linux komutu hakkında bilgi almak istiyorsak help komutunu kullanabiliriz. Bu komutu kullanarak Linux yönetimi için kullanılan komutlar hakkında kısa bilgileri ekranda gösterebilmemiz mümkündür.

Komutun Kullanımı;
help komut_ismi

Örnek;
help mkdir
Yukarıdaki örnekte mkdir komutu hakkındaki bilgileri ekranda göstermiş olduk.

man komutu
Linux işletim sistemlerinde kullanılan komutlar hakkında detaylı bir şekilde bilgi almak istiyorsak man komutunu kullanmamız gerekmektedir. Bir önceki bölümde öğrendiğimiz help komutu ile kısa bilgi alabiliyorken man komutu ile daha detaylı bir şekilde bilgi alabilmemiz mümkün olmaktadır.

Komutun Kullanımı;
man komut_ismi

Örnek;
man ls
Yukarıdaki örnekte Linux’ta kullanılan ls komutu ile ilgili detaylı bir şekilde bilgiyi ekranda yazdırmış olduk.
Not: Çıktıda yer alan bilgiler İngilizce olarak karşımıza gelecektir.

Linux Kısayol Tuşları

Bir Cevap Yazın

Linux’ta kullanılan temel komutları öğrenmeye başlamadan önce bu işletim sisteminin yönetimi için faydalı olabilecek bazı tuş kombinasyonlarını öğrenmede fayda vardır. Linux işletim sistemlerinde kullanılan bazı kısayol tuş kombinasyonları şu şekildedir;

Yukarı-Aşağı ok Tuşları
Daha önceden girmiş olduğumuz komutlar arasında gidip gelmemizi sağlar.

Tab Tuşu
Yazmakta olduğumuz komutu otomatik olarak tamamlar. Örnek olarak his yazıp tab tuşuna bastığımızda history komutu tamamlanmış olacaktır.

Ctrl Alt Delete Tuşları
Bu tuşlara birlikte bastığımız zaman sisteme reset (reboot) atmış oluruz. Bu tuş kombinasyonu reboot komutunun işlevini görmektedir.

Ctrl C Tuşları
Çalıştırılan komutu durdurmak için kullanılır.

Ctrl Z
Çalışmakta olan komutu arka plana gönderir.

Shift Insert
Yapıştırma işlemini klavyeden yapmaya yarar.

Mause Sağ Tuş
Başka bir pencereden kopyalanmış olan yazıyı Linux komut ekranına yapıştırmak için bu tuş kullanılmalıdır.

Shift + PgUp
Komut ekranındaki çıktıda ileri geri doğru hareket etmemizi sağlar (Ekranda çıkmış olan yazıları görmek için kullanabiliriz).